Σάββατο 21 Απριλίου 2012

Διαρκής μάθηση και ανάπτυξη του παιδιού κατά την προσχολική ηλικία: ο ρόλος του γονέα


Είναι βέβαιο πως τα παιδιά, μέσ’ από καθημερινά ερεθίσματα, αλληλεπιδράσεις και δραστηριότητες, στο σχολικό, οικογενειακό, φιλικό κλπ περιβάλλον τους, εξελίσσονται και αναπτύσσονται πολύπλευρα. Μάλιστα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες τις οποίες είναι δυνατόν να αξιοποιήσει ο γονέας προκειμένου το παιδί του να εκτεθεί και να αλληλεπιδράσει με ποικίλα –εν δυνάμει εκπαιδευτικά- ερεθίσματα.
Μ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί ανά πάσα στιγμή να συντελεί και να προωθεί τη γνωστική, γλωσσική, συναισθηματική, αλλά και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού του.
Έτσι λοιπόν, ξυπνώντας το πρωί το παιδί και ενθαρρύνοντας το σταδιακά ο γονέας να ντύνεται μόνο του, εξασκείται στην αδρή κινητικότητα και φυσικά ενισχύεται η αυτονομία και η αυτοπεποίθησή του. Ακόμα καλύτερα, μπορεί να έχει διαλέξει με τον γονέα από το προηγούμενο βράδυ τι θα φορέσει στο σχολείο. Αυτή η διαδικασία είναι μια ωραία ευκαιρία να εξασκηθεί το παιδί στα χρώματα και το συνδυασμό τους, στη μνήμη του («τι φόρεσες χθες;») και στη σχέση ρούχων με τον καιρό («τι καιρό ακούσαμε πώς θα έχει;»). Την ώρα του πρωινού ο γονιός μπορεί να προκαλέσει έναν δημιουργικό διάλογο με το παιδί με αφορμή, για παράδειγμα, το ψωμί που θα φάει (πχ «πώς γίνεται το ψωμί» ή «ποιος έριχνε ψίχουλα στο δρόμο του για να μην χαθεί; θυμάσαι το παραμύθι;») ή τον χυμό που θα πιεί (πχ «από ποια άλλα φρούτα μπορούμε να πάρουμε χυμό;», «ποιο φρούτο αρχίζει από ‘φ’;»). Η ώρα του πρωινού θα μπορούσε να είναι μια ωραία ευκαιρία και για εξάσκηση σε αντίθετες έννοιες, πχ ζεστό γάλα-κρύος χυμός, μαλακό ψωμί-σκληρό παξιμάδι κλπ.
Επίσης, πολλοί γονείς περνούν με τα παιδιά τους αρκετό χρονικό διάστημα στο αυτοκίνητο, παίρνοντάς τα απ’ το σχολείο, πηγαίνοντάς τα σε δραστηριότητες κλπ. Οι ευκαιρίες και τα ερεθίσματα για δημιουργικό και εκπαιδευτικό χρόνο κι εδώ είναι πολλά: εξάσκηση σε έννοιες προσανατολισμού (αριστερά-δεξιά, μπροστά-πίσω), κανόνες οδικής ασφάλειας, εντοπισμός γραμμάτων, μικρών λέξεων ή αριθμών σε πινακίδες στο δρόμο, εξάσκηση στην έννοια του χρόνου («σε 10 λεπτά φτάνουμε το σπίτι, σε 30 λεπτά στο γήπεδο, είναι πιο μακριά»), κατηγοριοποίηση-ομαδοποίηση (μέσα μεταφοράς της στεριάς, του αέρα, μέσα μεταφοράς με 4 ρόδες, με 2).
Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να παραμελείται στην καθημερινότητα και η συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, καθώς είναι η βάση για μια ισορροπημένη και υγιή προσωπικότητα. Ένας συμμαθητής που έκλαιγε στο σχολείο, η μικρή αδερφή που φοβάται, ο μπαμπάς που θύμωσε και άλλα, είναι αφορμές για τον γονέα να κουβεντιάζει με το παιδί του -και να απαντά όταν ερωτάται- γιατί αισθανόμαστε όπως αισθανόμαστε, πότε, πώς το δείχνουμε, τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό και άλλα.
Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό ο γονιός να έχει στη διάθεσή του για να μοιράζεται με το παιδί του παραμύθια και βιβλία που παρουσιάζουν με κατανοητό και παραστατικό τρόπο την έννοια και τη διαχείριση των συναισθημάτων. Ακόμα, το κουκλοθέατρο και το παιχνίδι ρόλων με φανταστικές ή και πραγματικές ιστορίες είναι μια πολύ καλή βιωματική δραστηριότητα για να εξοικειωθεί το παιδί με τα συναισθήματα.
Τελικά, είναι στην ευχέρεια και τη διάθεση του γονέα να προσφέρει στο παιδί όσο το δυνατόν περισσότερα και ποικίλα κίνητρα και ερεθίσματα, ώστε να αναπτυχθεί πολύπλευρα και ισορροπημένα.

Φαιδώρα Ρίζου
Ειδική Παιδαγωγός, ΜΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου